ATSO’dan Bakanlara Kapsamlı Rapor

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, Mayıs ayında pandeminin Antalya ekonomisine etkileri konusunda bilimsel rapor çalışması başlattıklarını ve raporu Bakanlara gönderdiklerini belirterek, “İlk kez Antalya’da turizmin ekonomiye etkisini net olarak ortaya koyduk” dedi.

Davut Çetin raporla ilgili şu bilgileri verdi;

“Rapor turizme bağlı olarak Antalya ekonomisinde ortaya çıkacak gelir kaybını iyimser senaryoda yaklaşık 20 milyar TL, kötümser senaryoda 29 milyar TL olarak tahmin etti. Kapanma dönemindeki kaybımız ise 9 milyar TL olarak öngörüldü.

Biz Mayıs ayında bu raporla Antalya’ya dikkat edin dedik. Pandemi etkisi dışında turizmde sert bir kriz olacağı uyarısını yaptık. Bunu önce Sayın Valimize, sonra Dış İşleri Bakanımıza söyledik.  Panik doğurmamak için çok yaymadık, ama ekonomi yönetiminde rehavet olmasın diye artık ilgili Bakanlara da gönderdik. Büyük bir gelir kaybı yaşıyoruz, ama Antalya’da konut satışı artıyor, iflas görmüyoruz denilebilir. Bunun nedeni kredilerdir. Krediler gelir kaybını geçici ve kısmi olarak telafi ediyor, ama acısı sonra çıkıyor. Bu nedenle ilk aşamada herkes gelir kaybını aynı şiddette hissetmiyor.”

Raporda Hükümet, kent ve işletmeler için çeşitli öneriler getirildiğini belirten Davut Çetin, “Antalya pandemiden en fazla etkilenen ildir. Bundan sonraki süreçte destekler il ve sektör bazında verilmeli, Antalya’nın kaybı telafi edilmelidir” dedi.

Pandemiden ve turizm krizinden etkilenen sektörlerde desteklerin 2021 yılında da sürdürülmesi gerektiğini vurgulayan Davut Çetin, raporda dile getirilen hususlar hakkında da bilgi veridi;

1-Antalya pandemiden en fazla etkilenen ildir, bu nedenle destekler il bazında verilmeli, Antalya’nın kaybı telafi edilmelidir.

2-Pandemiden ve turizm krizinden etkilenen sektörlerde destekler 2021 yılında da sürdürülmelidir.

3-Nitelikli işgücü için istihdam desteği kalıcı hale getirilmelidir.

4-Ücretsiz izin desteği artırılmalı, geçici çalışanlar da destek kapsamına alınmalı, bu destek programları işgücüne nitelik kazandıracak eğitim programlarıyla birlikte uygulanmalıdır.

5- Pandemiden yüksek derecede zarar gören işletmelere kira, elektrik ve diğer genel giderleri için Avrupa ülkelerinde olduğu gibi,  belirli düzeyde nakdi hibe destek sağlanmalıdır.

6-Turizm sektörüne banka kredisi yerine Türkiye Varlık Fonu kanalı veya Merkez Bankası tahvil alımıyla uzun vadeli finansman sağlanmalıdır.

7-Büyük şirketler banka kredisi kullanmak yerine borsaya girmeli veya tahvil ihraç etmelidir.

8- İç turizmde belirli gruplara tatil çeki desteği 2021 yılı sonuna kadar uygulanmalı, konaklama ve yeme-içme sektöründe vergi indirimi yapılmalıdır.

9-Turizmde kriz yönetimi modeli uygulanmalıdır. Dijital turizm destinasyon yönetimi güçlendirilmelidir.

10-Pandemi dönemi konaklama sektöründe dijital-ekolojik dönüşüm ve renovasyon yatırımları için değerlendirilmelidir.

11-Dijital kent uygulamalarıyla küçük işletmeler desteklenmeli, akıllı kent-lojistik sistemi kurulmalıdır.

12-Tarımda “Yeni Normal”: İklim Değişikliği, Ekolojik ve Akıllı Tarımdır.

13-Tarım sektörüne girdi finansmanı  ve genç istihdam destekleri verilmelidir

14-Tarımsal örgütlenme konusunda ezber değişmelidir. Kalkınma Ajansı bünyesinde Bölge Tarım Planlama ve Yönlendirme Kurulu oluşturulmalıdır.

15-Sanayide hızlı toparlanma için Antalya 4.0 projesinde önerilen akıllı uzmanlaşma stratejileri uygulamaya konmalıdır.

16-İnşaat sektörüne akıllı-yeşil bina dönüşüm desteği verilmelidir.

17-Antalya’nın “Yeni Normal” vizyonu Sağlıklı, Sürdürülebilir, Dijital Ekonomi ve Toplum olarak belirlenmeli, ilgili Bakanlıklar, yerel yönetimler bu vizyonu benimsediklerini açıklamalıdır.

Antalya yeni normal vizyonu : (Dijital kent, sağlıklı kent ve sürdürülebilir kent)

-dijital ekonomi dönüşümü,

-çevreci-döngüsel ekonomi dönüşümü,

-küçük işletmeleri ve ihracatı destekleyecek e-ticaret ve lojistik altyapısı dönüşümü,

-sanayi sektörünü derinleştirerek entegre gelişmeyi sağlayacak akıllı uzmanlaşma stratejisi,

-dijital-ekolojik turizm

-iklim değişikliğine dirençli akıllı tarım dönüşümü,

-akıllı-yeşil kentsel dönüşüm

eksenlerini kapsamalıdır.

18-Sektör ve işletme düzeyinde kriz yönetim kültürü geliştirilmelidir.

Raporda öneriler 26 başlıktadır, ben özetlemiş oldum. İnşaat sektöründe KDV indirimi, süs bitkileri sektörüne destek, yeme-içme işyerlerinin talepleri gibi konular da var. Çünkü sektörel çalıştaylara arkadaşlarımız katıldılar ve bunlar yazıldı.

Kırtasiye grubu diyor ki Antalya Ekonomik Afet Bölgesi ilan edilsin. İşte aklın yolu bir, biz bu raporla Mayıs ayında bu afetin geldiğini söyledik.

Diğer önemli öneri turizm sektörü için fon kurulması, Merkez Bankası finansmanıdır. Çünkü turizm sektöründe kredi artık çözüm değildir. 4 yıl önce Antalya turizmi kredisi 12 milyardı, şimdi 50 milyara doğru gidiyor. Bu meseleyi tek başına bankalar çözemez. Ya Türkiye Varlık Fonu bünyesinde özel bir fon kurulmalıdır ya da turizm kredileri yerine tahvil çıkarılmalı, bu tahvilleri Merkez Bankası almalı, sektöre uzun vadeli, düşük faizli finansman sağlanmalıdır.

Bir başka önemli konu turizmde kriz yönetimi ve dijital tanıtım kampanyalarıdır. Çünkü mesele Avrupa’da bakanlarla konuşmaktan ibaret olmuyor. Asıl önemli olan orada kamuoyu oluşturmaktır. Bu da birebir dijital pazarlamadan geçmektedir. Türkiye Tanıtım Ajansı kurulduğu zaman illere de pay verin ki dijital tanıtımı biz yapalım dedik. Bu yapılmış olsaydı hem iç hem dış pazarda biraz daha iyi duruma gelebilirdik.

Raporda başka önemli tespit ve öneri de var. Büyük şirketlerin kredi almak yerine borsaya girmesi önemlidir. Türkiye’nin mevduatı 2 trilyon 900 milyar. Kredi 3 trilyon 100 milyar. Bütün mevduat ya vadesiz, ya en fazla 3 ay vadeli. Böyle bir mevduatla uzun vadeli kredi verilemez. Artık büyük şirketlere borsaya girme, halka açılma yolu gösterilmelidir.”

sağlıktır, lütfen kendi sağlığınıza, ailenize, çalışanlarınıza dikkat ediniz. Kurban Bayramı’nın Antalya’ya ve hepinize huzur ve bereket getirmesini diliyorum.”