TÜFE’de 2010’dan bu yana en yüksek Şubat enflasyonu

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Üretici ve tüketici enflasyonu arasındaki makasın açılmaya devam ederek üretici üzerindeki maliyet yükünü artırdığını kaydeden Başkan Çetin, maliyetleri düşürücü yönde dolaylı vergi ve gümrük vergisi indirimlerinin gündeme alınması gerektiğini belirtti.

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

“2021 Şubat ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 0,91, Yİ-ÜFE’de yüzde 1,22 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 15,61, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 27,09 olmuştur.

TÜFE’de 2010 yılından sonraki en yüksek Şubat ayı enflasyonu kaydedilmiş, iklim ve pandemi koşullarının da etkisi ile yüzde 0.91 aylık artışın 0.67’si gıda grubundan kaynaklanmıştır. Başka bir ifadeyle Şubat enflasyonunun yüzde 74’ü gıda kaynaklıdır. Şubat ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 26,96 ile dolmalık biber olurken bu ürünü yüzde 19,92 kabak ve yüzde 19,47 ile salatalık izlemiştir. Gıda grubu içinde yer alan işlenmiş gıdada fiyat artışı aylık yüzde 2.2, yıllık yüzde 19 iken, meyve ve sebzede aylık artış yüzde 5.2, yıllık artış ancak yüzde 8.5’dur. Dolayısıyla meyve ve sebze fiyatları artışının mevsimlik etki ve ulaşım gibi maliyetlerdeki artış kaynaklı olduğu görülmektedir. Gıda grubunda et, süt ürünleri, yağ gibi kalemlerde fiyat artışları yüksek seyretmektedir.

En yüksek artış sağlık grubunda

TÜFE endeksinde kapsanan 415 maddeden, 117 maddenin fiyatında düşüş gerçekleşirken, 35 maddenin fiyatında değişim olmadı. 263 maddenin fiyatında ise artış gerçekleşmiştir. Harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artış yüzde 3,00 ile “sağlık” grubunda gerçekleşmiş, bunu yüzde 2,57 ile “gıda ve alkolsüz içecekler”, yüzde 1,32 ile “lokanta ve oteller” grupları izlemiştir.  Yıllık bazda ise en yüksek artışların sırasıyla yüzde 23,74 ile “ev eşyası”, yüzde 22,47 ile “ulaştırma” gruplarında gerçekleştiği görülmüştür.

Üretici üzerindeki maliyet yükü artmaya devam ediyor

Yİ-ÜFE’de aylık yüzde 1,22 artışın 0,57’si gıda, 0.21’i petrol, 0.16’sı tekstil, diğer kısmı ise metal, ağaç ürünleri gibi inşaat sektörü girdileridir. Üretici maliyetlerinde artışın devam ettiğini, TÜFE ile Yİ-ÜFE makasının daha da açıldığını görüyoruz. Üretici üzerindeki maliyet yükü artmaya devam ediyor. Kur faktörünün yerini petrol ve diğer temel emtialarda küresel fiyat artışlarının alması ÜFE’de kendisini göstermektedir.

Faiz artışları ile talep daralması başladı

2020 yılındaki yüksek kredi genişlemesi, kur ve enflasyon artışından sonra Merkez Bankası’nın zorunlu faiz artışı adımları ve kredi genişlemesinin durması iç piyasada talep daralması başlatmıştır.  Dolayısıyla enflasyon mu yoksa durgunluk mu ikileminde kalmamak için maliyetleri düşürücü yönde dolaylı vergi indirimleri ve gümrük vergilerinin gözden geçirilmesi gerekli görünmektedir. 

Batı Akdeniz Enflasyonu

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 0,87, iki aylık bazda yüzde 2,42 ve yıllık bazda yüzde 16,62 olarak gerçekleşmiştir. Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 3,27 ile “sağlık”, yüzde 2,85 ile “eğitim” ve yüzde 2,37 ile “gıda ve alkolsüz içecekler” harcama gruplarında olmuştur.  Bölgemizde enflasyonun aylık ve iki aylık bazda Türkiye ortalamasının altında, yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda on altıncı, iki aylık bazda yirminci sırada, yıllık bazda ise dokuzuncu sırada yer almıştır.

Dengeli büyüme, pandemi ile mücadelenin başarısına bağlı

Türkiye ve bölgemiz ekonomisindeki gelişmeler ve enflasyonla mücadelenin diğer faktörler yanında pandemiyle mücadeleye de bağlı olduğuna burada tekrar dikkat çekmek istiyorum. Pandemiyle mücadelenin ve normalleşme adımlarının başarılı olmasını, turizmde daha iyi bir noktaya gelerek dengeli bir büyüme sürecine girebilmeyi temenni ediyorum.”