Davut Çetin: Radikal Bir İstikrar Programı Kaçınılmaz Hale Geldi

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Eylül ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasındaki makasın açılmaya devam ettiğini kaydeden Başkan Çetin, “Enflasyon rakamları, tüketici için zor, üretici için çok daha zor bir süreçte olduğumuzu gösteriyor. Maalesef alışık olmadığımız enflasyon rakamları ile karşı karşıyayız. Artık durumun ciddiyeti nedeniyle ekonomi yönetiminin piyasaya vereceği güven, atacağı adımlardaki doğru zamanlama, kararlılık ve kapsayıcılık artık çok daha önemli hale gelmiştir. Bütün toplum olarak radikal bir istikrar programı uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu görmeli ve yapısal reformlara kendimizi hazırlamalıyız” dedi.

Başkan Davut Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

“2018 Eylül ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de %6,30, Yurtiçi ÜFE’de %10,88 artış göstermiştir. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %24,52, yurt içi üretici fiyatlarında %46,15 artış göstermiştir.

TÜFE’de 6.30 enflasyonun 1.67’si akaryakıt ve ulaştırma fiyatlarından, 1.49’u gıda sektöründen, 0.91’i ev eşyası grubundan, 0.82’si elektrik ve doğaz gaz zammı nedeniyle konut grubundan kaynaklanmaktadır.

Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler %35,30 ile domates, %31,82 ile sivri biber ve  %31,36 ile bilgisayar olurken; en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler ise %28,53 ile limon, %13,46 ile balık ve %11,37 ile havuç olmuştur, bununla birlikte mevsim geçişi ve girdi maliyetlerinde artış sonucu artan gıda fiyatları enflasyonun tek nedeni değildir.

En yüksek artış “ev eşyası” grubunda

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artışlar %11,41 ile  “ev eşyası” , %9,15 ile “ulaştırma” ve %7,42 ile “çeşitli mal ve hizmetler” gruplarında gerçekleşmiştir.

Yıllık bazda enflasyondaki en fazla artış %37,28 ile “ev eşyası”, %36,61 ile “ulaştırma” ve %30,61 ile  “çeşitli mal ve hizmetler” gruplarında gerçekleşmiştir.

Üretici fiyatlarındaki artışın %25’i elektrik ve doğalgaz zamlarından

Üretici fiyatlarında artışın %46’ya yükselmesi ve TÜFE oranının çok üzerinde seyretmesi reel sektör açısından oldukça sorunludur. Üretici fiyatlarında aylık %10.88 artışın 2.74 puanı, yani %25’i, elektrik ve doğal gaz zamlarından kaynaklanmıştır. Gıda, tekstil, metal gruplarının enflasyon katkıları da yüksektir. Yİ-ÜFE’de, sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %5,65, imalat sanayi sektöründe %9, elektrik ve gaz sektöründe %40,21 ve su sektöründe %0,65 artış olarak gerçekleşmiştir.

Bir önceki aya göre en fazla artış; %40,21 ile elektrik ve gaz, %16,95 ile ham petrol ve doğal gaz, %13,74 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler olarak gerçekleşmiştir.

Ekonomi yönetiminin tavrı artık çok daha önemli

Mevcut rakamlar üretici-tüketici enflasyonu makasının açılmaya devam ettiğini gösteriyor. Diğer taraftan piyasadaki durgunluk ve daralma nedeniyle üreticilerimiz maliyetlerini fiyat etiketlerine yansıtamıyor. Türkiye ekonomisi yıllarca konuşulan düşük kur-yüksek faiz yapısından, şimdi yüksek enflasyon, yüksek kur, yüksek faiz durumuna geçmiştir. Enflasyon faizleri yukarı çekmekte, faizlerdeki yükselme ise üretimi frenlemektedir. Bu stagflasyon sarmalından orta ve uzun vadede kalıcı çıkışın yolu sürekli dile getirdiğimiz adalet sisteminden eğitim sistemine, vergi sisteminden yönetişime uzanan yapısal reformlardır. Bundan sonraki süreçte ekonomi yönetiminin piyasaya vereceği güven, atacağı adımlardaki doğru zamanlama, kararlılık ve her alanda kapsayıcılık artık çok daha önemli hale gelmiştir.

Batı Akdeniz’de enflasyon Türkiye ortalamasının üzerinde

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık %6,87, dokuz aylık %21,12 ve yıllık bazda %26,05 olarak gerçekleşmiştir. TR61 Bölgesi (Antalya-Isparta-Burdur), 26 bölge arasında aylık enflasyonda 10., dokuz aylık enflasyonda 8., yıllık enflasyonda ise 11., sırada yer almıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi’nin, aylık, dokuz aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür.”