CLUBHOUSE: MARKALAR VE GİRİŞİMCİLER İÇİN YENİ MADEN Mİ?

Pandemi ile birlikte, internet üzerinden iletişim kurma şeklimizde önemli değişiklikler oldu. Saatlerce ekranlara kilitlenip Zoom toplantılarında birbirimizi ağırladık. Zoom’u genelde iş toplantıları için kullandık, sohbetleri takip etmek içinse Instagram canlı yayınlarına dinleyici olduk.

Şimdi de sıra her geçen gün kullanıcı sayısı hızla artan Clubhouse’da. Clubhouse uygulaması, konuşmaları dinlemek, sohbetlere katılmak veya ev sahipliği yapmak için farklı odalara girmemize olanak tanıyan ses tabanlı, yalnızca iphone kullanıcıları için davetli bir sosyal medya uygulamasıdır.  Clubhouse diğer sosyal medya platformlarından tamamen farklıdır. Facebook, YouTube, Twitter ve diğerlerinde, kullanıcılar genellikle nispeten kısa olan mesajlarını paylaşırlar ve bazen de yorumlarda diyaloglara girerler. Ancak Clubhouse’da, insanların bir konu hakkında bilgi ve fikirlerini paylaştığını duyabilir, sohbete her zaman katılabilir ve fikirlerinizi söyleyebilirsiniz. Özel bir topluluğa bağlanmakta ve başka türlü erişiminiz olmayabilecek profesyonel ve kişisel bağlantılar kurmakta özgürsünüz. Kullanıcılar genellikle saatlerce, hatta bazen bir tam günden fazla, derinlemesine, ilgi çekici konuşmalar yapabilirler. En uzun sohbet rekoru 12 gün 38 dakika ile  “Late Nights Early Morning Club” isimli sohbet odasında.  

Clubhouse’u Facebook ve Instagram gibi sitelerden ayıran en temel özellik, katılmak için ekranınıza bakmanıza gerek olmaması, ekran yoğunluğunu kaldırmasıdır. Sesi pasif olarak tüketirsiniz, yani işe giderken bile tartışmalara katılabilirsiniz. Nasıl göründüğünüz veya nerede olduğunuzun bir önemi yoktur.

Yıllardır markalar ve kullanıcılar bağlantı kurmak için Facebook, YouTube, Instagram gibi diğer pek çok sosyal platformu kullanıyorlar. Bu platformlarda içerik oluşturuyorlar ve bu içerik istedikleri kadar orada kalabiliyor. Clubhouse’un ilgi çekici olmasının nedenlerinden biri, yalnızca canlı gerçek zamanlı olarak sunulmasıdır. Fiziksel olarak aktif değilseniz, konuşmaları kaçırırsınız. Bu nedenle, Clubhouse uygulamasında olup bitenlerin bir parçası olmanın tek yolu canlı olmaktır. Tüm içerik özeldir ve yalnızca canlı ve aktif olanlar tarafından kullanılabilir.

2021’de işlerini büyütmek isteyen girişimciler, danışmanlar, mentorlar ve markalar, Clubhouse’u yeni kitlelere ulaşmak ve iş hedeflerine ulaşmak için önemli bir platform olarak değerlendirebilirler. Görünen o ki, Clubhouse uygulaması, dünyanın her yerindeki girişimciler ve markalar için yükselen bir sosyal medya trendi olacak. Jeremy Knauff Clubhouse’u “altına hücum” dönemine benzeterek sanal bir toprak kapma aşamasında olunduğunu ve erken benimseyenlerin, oldukça büyük bir kitle toplama fırsatına sahip olacaklarını belirtiyor. Akıllı girişimciler, yatırımcılar, sanatçılar en kısa sürede bu altın hücumuna girmeli ve bir izleyici kitlesi oluşturmak için çok çalışmaya başlamalı çünkü üç ila altı ay içinde daha zor olacağını ifade ediyor.

Şimdilik ünlü insanların, konusunda uzman kişilerin bulunduğu odalarda sohbetler gerçekleşiyor. Bir odada sosyal medyada nasıl daha fazla takipçi kazanılacağına dair ipuçları verilirken bir başka odada kripto yatırım ipuçları hakkında konuşuluyor.  

Markaların da kısa bir süre içinde Clubhouse’un odalarında olacağını tahmin etmek güç değil. Markalar görüntülerinin yanına seslerini de ekleyebilirler. Platformun markalar için tedirgin edici özellikleri olsa da topluluklarına değer katmak için birçok önemli fırsatı da bulunuyor. Markaların sosyal medyada etkileşim artırmaya yönelik çabaları açısından Clubhouse etkileşimin yanında sohbet ve hatta samimiyet sağlıyor. Kullanıcıların ilgisini diğer platformlarda 60 saniyelik videolarla yakalamanın yanında burada 60 dakikalık sohbetlerle kazanmak çok daha farklı bir etki oluşturabilir.  

Clubhouse’ın Avantajları      

Clubhouse normalde ulaşamayacağımız insanlarla bağlantı kurmamızı sağlar. Yatırımcılar, uzmanlar, ünlüler, sanatçılar ve girişimciler ile sohbet edip iletişime geçebilirsiniz. İnsanların birbirlerini bulmasını ve bir araya gelmesini kolaylaştırdığı için ortaklık, iş bulma, yatırım ve daha fazlası hakkında tavsiye almak için başka türlü konuşamayacağınız insanlarla bağlantı kurmak mümkündür.

Konferanslarda, etkinliklerde dinlemek için para ödenmesi ya da özel davetiyeye sahip olunması gereken konuşmacılarla birlikte odalarda bulunma ve onları dinleme fırsatı sağlar. Örneğin Elon Musk attığı tweetle, Putin’i Clubhouse’a davet etti ve orada kendisiyle sohbet etmek istediğini yazdı. Bu sohbet gerçekleşirse bulunulan yerden dinleme fırsatına erişilebilecek.

Şubat ayının ilk haftası itibariyle yaklaşık 6 milyon kullanıcısı bulunan Clubhouse’da, dünyanın dört bir yanından insanların farklı sektörler, meslekler ve ilgi alanları hakkında sohbet ettiği binlerce oda var. Platform; ilham almak, öğrenmek için müthiş bir erişim imkanı sağlıyor. Neyin trend olduğunu veya insanların ne hakkında konuştuğunu öğrenmek son derece kolay. Örneğin, 2007 yılında Özgür Alaz ve Alemşah Öztürk’ün gerçekleştirdiği ve o dönem çok ses getiren “Likemind İstanbul” etkinliğine, bugün Clubhouse sayesinde katılabilirsiniz. Üstelik sizinle birlikte Guy Kawasaki de katılıp dinleyebilir. (Likemind İstanbul etkinliği her ayın 15’inden sonraki ilk cuma günü sabah 08.30’da Kanyon’da bir kafede buluşan benzer düşüncede insanlar ile tanışma, yeni fikirler yaratma ve paylaşma imkanının değerlendirildiği bir etkinlikti. Birçok İstanbullu için bile katılmak saat, ulaşım, mesai gibi faktörlerden kolay olmuyordu. Ama şimdi katılmak meraklısı için çok kolay.)

Ünlü isimlerin yanı sıra benzer dertlere, problemlere sahip insanların geliştirdikleri çözüm yolları ve tavsiyeleri dinlemek de önemli ipuçları sağlayabilir. Nasreddin Hoca’nın damdan düşen birini bulması Clubhouse’da zor olmazdı.

Bir pazarlamacı veya işletme sahibiyseniz, kendinizi veya markanızı bir başvuru kaynağı olarak tanıtmak, ürünleri, hizmetleri veya etkinlikleri tanıtmak için bir fırsat sunar. Birçok marka müşterileriyle bağlantı kurma, ürün geri bildirimi alma, odak grup oluşturma gibi fırsatlar için Clubhouse’u kullanmaya hazırlanıyor.

Markalar, geliştirme veya tanıtım aşamasında oldukları ürün/hizmetler hakkında bir oda oluşturup ürün veya özelliklerini duyurabilir. Beklenti oluşturmanın ve anında geri bildirim almanın avantajını yakalayabilir. Sohbet katılımcıları ile paylaşılacak ürün ve hizmetlerde ilk olma fırsatı da farklı bir etki oluşturabilir. 

Markalar odalara sponsor olmaya da başlıyor. Yurtdışı örneklerinin yanında ülkemizde de bu tip uygulamalar kısa süre içinde yaygınlaşacaktır.

Clubhouse sadece girişimciler ve markalar için değil tüm alanlarda fırsatlar sunuyor. Clubhouse’daki sohbetler, genellikle yatırım, girişim, teknoloji ve dijital dönüşüm gibi konular etrafında dönüyor gibi görünse de bilim, sağlık, ekonomi ve politika alanlarında da giderek daha fazla oda karşımıza çıkacak. Örneğin Almanya’da, en popüler Clubhouse odalarından biri, Alman siyasetinin önde gelenlerinin düzenli olarak katıldığı günlük bir “hükümet bölgesinden yuvarlak öğle yemeği masası” oldu. 

Clubhouse’ın Dezavantajları

Uygulamanın yaşadığı en büyük aksaklıklardan biri sorumluluk eksikliği olarak görülüyor. Clubhouse’ta kullanıcılar ses kayıtlarını tutamıyor. Sohbetler sadece yapıldığı sırada, odada olanlar tarafından dinlenebiliyor. Uygulamada bir marka ya da kişi hakkında yapılan suçlamaların, asılsız söylemlerin sonrasında şikayet edilmesi henüz mümkün görünmüyor. Bir kullanıcı oda aktifken bir güvenlik ihlali bildirirse, olayı araştırmak amacıyla ses saklanıyor ve ardından araştırma tamamlandığında siliniyor. Bir odada herhangi bir olay bildirilmezse, oda bittiğinde geçici ses kaydı siliniyor. Clubhouse genişledikçe, kullanıcılara yönelik sorumluluk eksikliği daha büyük bir sorun haline gelebilir. 

Whatsapp için çok tartışılan verilerin aktarımı konusu Clubhouse için de benzer bir durum teşkil edebilir. Clubhouse’un Gizlilik Politikası’nda, kişisel verilerin Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan sunucularında barındırıldığı ve teknoloji ortaklarının sunucularına aktarılacağı belirtiliyor.

İşitme engelli veya duyma problemi yaşayan kullanıcılar için erişebilirlik eksikliği olacaktır.

Konuşan kişinin uzmanlığı veya tecrübesinin doğrulanmasının imkansız olduğu, bazılarının kendisini uzman ilan ettiği durumlarda konuşmacıların verdiği bilgi ve tavsiyeler sıkıntılı durumlar yaşatabilir. Diğer sosyal medya platformları için de bu durum her zaman geçerli ancak diğer platformlarda oluşturulan içeriğin kayıt altına alınması ve erişimi daha kolay olduğu için yeri geldiğinde gerekli hukuki işlemler gerçekleşebiliyor. Örneğin geçmişte çeşitli sosyal medya platformlarında yatırım tavsiyesi veren çeşitli yatırım araçları ile ilgili spekülatif içerik oluşturan hesaplara ilişkin işlemler yapılmıştı.

Clubhouse anlık bir platform olduğu için oluşturulan içeriğin bir kaydının olmaması nedeniyle konuşulan konuların, fikirlerin bir Google aramasında bulunamaması içerik oluşturmanın en önemli nedenlerinden birini ortadan kaldırıyor.  Diğer sosyal medya platformları ise zamansızdır. Örneğin, YouTube’da 2 yıl önce yüklenen bir videoyu bugün izleyebilirsiniz. Medium’da bir yazıyı veya bir podcast’i listenize ekleyip müsait olduğunuzda okuyabilir ya da dinleyebilirsiniz. O içeriği incelemek için zamanınızı planlayabilirsiniz. Ancak bir Clubhouse sohbetine katılmak için, yaptığınız şeyi bırakıp o anda katılmanız gerekir. Kayıt yok, arşiv yok, orada kimin olduğunu ve ne söylendiğini keşfetmenin bir yolu yok. Geniş bir farkındalığa yol açacak keşfedilme fırsatı ne yazık ki kısıtlı olacak.     

Odadaki dinleyicilerin sürekli değişmesi programın başında konuşulan konuların ya da cevaplanan soruların tekrarlanmasına yol açabiliyor. Cevaplanan soruyu soran yeni insanlar aynı içeriği tekrar oluşturmaya neden olabiliyorlar.

Kullanıcıların boş zamanının pandemi öncesi döneme göre fazla olduğunu düşünecek olursak normalleşme süreci ile birlikte mesai şartları ve iş programlarının artması platform kullanımında bir azalmaya neden olabilir. 2009 krizi sonrası dönemde sosyal medya platformlarının sayılarında düşüş olduğu görülmüştür.

Nusret Oral Sağel