Batı Akdeniz’de enflasyon Türkiye ortalamasının üzerinde

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ağustos ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Açıklamasında kurdaki yükselişin enflasyon üzerindeki olumsuz etkisinin görüldüğünü vurgulayan Başkan Çetin, Merkez Bankası’nın TL’ye güveni artıracak, kur-enflasyon sarmalını önleyecek net bir duruş sergilemesi gerektiğini kaydetti.

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

“TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2020 Ağustos ayı enflasyonu beklentilere uygun olarak bir önceki aya göre TÜFE’de %0,86, Yİ-ÜFE’de %2,35; yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %11,77, yurt içi üretici fiyatlarında %11,53 olmuştur.

Açıklanan verilere göre TUİK endeksinde kapsanan 418 maddeden 273 maddenin fiyatında artış, 92 maddenin fiyatında düşüş gerçekleştiğini, 53 maddenin fiyatında ise değişim olmadığını görüyoruz.

Giyim ve gıda grupları enflasyonu düşürücü etki yaptı

Giyim ve gıda grupları enflasyonu düşürücü etki yaparken, altın fiyatını da içeren çeşitli mal ve hizmetler grubu aylık %5,09, yıllık %26,95 ile enflasyona en fazla katkıyı yapmıştır.  Enflasyona en fazla katkı yapan ikinci grup ise ulaştırmadır. Otomobil, bisiklet gibi ulaşım araçları fiyatları, akaryakıt fiyatları, taşıt kiralama ve şehirlerarası otobüs ücretlerini içeren bu grupta aylık ortalama artış %1,56’dır. Ulaştırmayı aynı oranla lokanta ve oteller grubu,  %1,21 ile su faturasını içeren konut ve ev eşyası grupları izlemiştir.

12 aylık ortalamalara göre en az artış sebze meyve grubunda

Ağustos ayında en yüksek artış gösteren ürün  %25,17 ile salatalık olurken bu ürünü %21,86 ile limon ve %18,64 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar izlemiştir. En fazla düşüş ise %19,63 ile erik, %17,38 ile patates ve %16,07 ile armutta olmuştur. Sebze ve meyvede doğal mevsimsel hareket nedeniyle aylık fiyat artışları yüksek çıkmaktadır. Oysa sebze ve meyve fiyatlarında mevsimsel hareket dışında 12 aylık ortalama artış %3.34’tür ve en düşük artış gösteren gruptur.

Kur etkisi enflasyonu yükseltiyor

Dolayısıyla enflasyonda gıda değil, döviz kuru artışı kaynaklı sürpriz olmayan bir yükseliş görüyoruz. Kur etkisi maliyet artışlarıyla kendisini üretici fiyatlarında da göstermiş bulunmaktadır.

Üretici fiyatları veya Yİ-ÜFE, Ağustos ayında bir önceki aya göre %2,35, Aralık ayına göre %10,52 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %11,53 artmıştır. ÜFE’ye en yüksek katkıyı demir-çelik ve metal grubu, akaryakıt ve tekstil yapmıştır.

Dövizdeki yükseliş maliyet baskısını artırıyor

Ekonomide bir taraftan COVID-19 pandemisinin, diğer tarafta dövizdeki yükselişin maliyet baskısı artmaktadır. Merkez Bankası’nın TL’ye güven artışı sağlayacak, kur-enflasyon sarmalını önleyecek düzeyde net bir duruş sergilemesi önümüzdeki dönemde giderek daha önemli hale gelecektir. Ayrıca, hem halk sağlığı hem de ekonomi üzerindeki etki açısından pandemiyle daha katı bir mücadelenin sürdürülmesi de gerekli görünmektedir.

Batı Akdeniz’de enflasyon Türkiye ortalamasının üzerinde

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda %1,00, sekiz aylık bazda %7,92 ve yıllık bazda %12,12 olarak gerçekleşmiştir. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış %6,43 ile “çeşitli mal ve hizmetler”, %2,52 ile “lokanta ve oteller” ve %1,51 ile “ulaştırma” harcama gruplarında olmuştur. “Giyim ve ayakkabı” grubunda ise %3,28 oranında düşüş gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış  %32,82 ile “çeşitli mal ve hizmetler”,  %16,38 ile “eğitim” ve  %15,91 ile “sağlık” gruplarında gerçekleşmiştir.

Batı Akdeniz enflasyonu aylık, sekiz aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bölgemiz 26 bölge arasında aylık ve sekiz aylık bazda altıncı sırada, yıllık bazda ise dokuzuncu sırada yer almıştır. Türkiye ortalamasından belirgin ölçüde farklılaşan grup eğitim grubudur.”