Ali Çandır: Seçim Bitti Geçim Zamanı

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Haziran ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkan Vekili Murat Köseoğlu başkanlığında toplandı. ATB yönetiminin bir aylık çalışması hakkında üyelerin bilgilendirildiği Meclis’te, sektörel konular değerlendirildi. ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım ve ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

2019 yılının ilk yarısının tamamlandığını belirten Çandır, altı ayın tek kelimeyle “seçim” olarak özetlenebileceğini kaydetti. Çandır 23 Haziran’da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na seçilen Ekrem İmamoğlu’na başarı dilerken, “2019 yılının ilk yarısını seçim ana gündemiyle tamamladık. 23 Haziran’da yinelenen İstanbul seçimlerinin olgunluk içerisinde tamamlanmasından memnuniyet duyduk. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na seçilen Sayın Ekrem İmamoğlu’nu tebrik ediyor, başarılar diliyoruz. Artık seçim faslını geride bırakmalıyız. Şimdi seçim gündeminden geçim gündemine odaklanmalıyız. Önümüzdeki 4 yılı, toplumsal ve ekonomik ilişkilerin rehabilitasyonu için değerlendirmeliyiz. Çünkü ülkemizin kaybedecek bir saniyesi bile yok, zaman kalkınmaya odaklanma zamanıdır” diye konuştu.

BÜYÜME UYARISI

Konuşmasında ekonomik değerlendirmeyle devam eden Çandır, büyüme uyarısında bulundu. 2018 yılının yüzde 2,6’lık büyümeyle kapandığını belirten Çandır, “Bu performansın en az yüzde 5’lik büyüme sınırımızın yaklaşık yarısıdır. 2019 yılının ilk çeyreğine ise yüzde -2,6 küçülerek başladık. Eğer son 10 yıldaki yüzde 6,4’lük ortalama büyümeyi geçemezsek hedeflerimizi tutturamayacağız” dedi. Nisan, Mayıs ve Haziran aylarındaki gerçekleşmelerin geçen yılın aynı döneminden daha iyi olmadığını vurgulayan Çandır, enflasyon, kredi ve çek ödemeleri gibi ekonomik göstergelerdeki hareketlere dikkat çekti.

TARIM ENFLASYONU DÜŞÜRÜYOR

2017 yılından bugüne yaşanan yüksek enflasyonun lokomotifi olarak tarım sektörünün gösterildiğini, ancak sektörün yaşadığı zorlukları ve bu tanımlamayı hak etmediğini vurgulayan Çandır, “Örneğin, Mayıs ayı tarım ürünleri üretici enflasyonu aylık olarak yüzde -0,95 ve yıllıkta ise yüzde 30,23 olarak ilan edildi. Yıllık enflasyon ilk bakışta yüksek görünebilir. Ancak son 15 yıla baktığımızda tarımın, başta TÜFE olmak üzere tüm enflasyonların hızını düşürdüğünü görmekteyiz. Bunun tek istisnası 2010 yılı Mayıs ayı olmuştur. Şunu da özellikle vurgulamak isterim ki; sektörümüzdeki girdi fiyatları geçen yıla göre ortalama yüzde 50’nin üzerinde artmıştır. Yani en az 20 puanlık maliyet yükü hala üretici ve ticaret erbabının sırtındadır” diye konuştu.

DAHA İSTİKRARLI BÜYÜDÜK

Tarım sektörünün stratejik olduğunu bir kere daha vurgulayan Ali Çandır, şunları söyledi:

“Tarım sektörü yaşadığı zorluklara rağmen sanayi, inşaat ve hizmet sektörlerine göre son 10 yılda daha düşük, fakat istikrarlı büyümüştür. Nitekim, bu 10 yıldaki birinci çeyrek büyümelerini dört ana sektör bakımından değerlendirdiğimizde tarım, yüzde 2,5 ile ortalama büyümesine en yakın sektör olmuştur. Diğer sektörler ise bu dönemde ortalamalarından uzaklaşarak küçülmüşlerdir Sektörümüz kullandığı krediyi büyümeye yansıtmasıyla da diğer sektörlerin önünde yer almıştır. Örneğin; Bu yılın ilk çeyreğinde toplam nakdi kredi yüzde 5,3 artarken ülkemiz ekonomisi yüzde 2,6 küçülmüştür. Buna karşılık tarımsal kredilerdeki yüzde 3 artışla sektörümüz yüzde 2,5 büyümeyi başarmıştır. Yani sektörümüz, kullandığı krediyi büyümesine yansıtmıştır.”

TARIMDA BÜYÜME HIZLANDIRILMALI

Tarım sektörünün büyümesini hızlandırmak ve istikrarlı yapısını korumanın en önemli hedeflerinden biri olması gerektiğini kaydeden Çandır, “Çünkü bizler zorlu dönemlerde bile istikrarlı kalmayı başarabilen bir sektörüz. Son zamanlarda ülkemiz gündeminden düşmeyen tarımsal sorunların çözümü için önümüzdeki dönemi bir fırsat olarak değerlendirmeliyiz. Aksi halde tüm direncine ve istikrarına rağmen sektörümüz, ciddi hasarlar görme riskiyle karşı karşıyadır. Eğer tarımdaki bu nispi istikrar da bozulursa bunu düzeltmek, diğer sektörlere göre çok daha zor olur ve uzun bir süre ister.

Yılın ikinci çeyreğindeki kredi ve çek kullanımlarını değerlendiren Çandır, Antalya’nın nispeten daha iyi durumda olduğunu bildirdi. Çandır, “Ülke genelinde Nisan ve Mayıs aylarının ülkemiz çek ödemelerinde yüzde 1’lik bir artışa karşılık kentimizde yüzde 27’lik bir artış yaşanmıştır. Toplam nakdi kredilerimizde ise ülkemizde yaşanan azalıştan daha düşük bir azalma yaşanmıştır” dedi.

ENFLASYON TEK HANEYE DÜŞÜRÜLMELİ

Enflasyon yükseldikçe kredi kullanım oranının yükseldiğini ve büyümenin azaldığına dikkat çeken Ali Çandır, “Çünkü yüksek enflasyon ortamında kullanılan kredilerin büyümeye etkisi de giderek azalır. Buna karşılık krediye bağımlılık ise gittikçe artar. Dolayısıyla ülkemizin hedeflerine uygun büyüme moduna geçebilmesi için ilk işimiz enflasyonu kalıcı bir şekilde tek haneye düşürmek olmalıdır” dedi.

KOMİTELERİN GÜNDEMİ

ATB Haziran ayı meslek komitelerinin gündemlerini de üyelerle paylaşan ATB Başkanı Çandır, artan maliyetlerin fiyatlara yeterince yansıtılamaması, tarımda çalışacak işgücünü bulmadaki zorluklar, hal dışı depolardaki rekabeti bozucu ticaret, kırdan kente özellikle genç göçünün giderek artması, et fiyatlarının maliyete göre düşük kalması, domates başta olmak üzere sebze fiyatlarındaki yüksek dalgalanmaların tek taraflı gündeme gelmesi, ihracattaki kambiyo sorunları ve devlet destekli tarımsal kredilerindeki yüzde 100 faiz artışlarının gündeme geldiğini bildirdi.

Antalya Ticaret Borsası’nın 99. yılını kutladığını belirten Çandır, “Bu fırsatla kurumumuzda emeği bulunan tüm üyelerimize teşekkür ediyorum. Gelecek yıl Borsamıza yaraşır bir 100. yıl kutlaması yapacağız” dedi. ATB Meclisi’nde üyeler, sektörlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.