Yerel Yönetimlerin Etik Karnesi Zayıf

Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından yürütülen yerel yönetimlerde reformu amaçlayan “Yerel Yönetimlerde Etik Farkındalık Projesi” kapsamında etik davranış kodlarının oluşturulması çalıştayları Antalya ile devam ediyor.

Ülkemizdeki yerel yönetimlerin daha kaliteli, şeffaf ve vatandaş odaklı hizmet sunmalarının desteklenmesi amacıyla Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından yürütülen “Yerel Yönetimlerdeki Hizmet Alanları İçin Etik Davranış Kurallarının Oluşturulması”na yönelik düzenlenen çalıştayların yedinci durağı Antalya oldu.

Merkezi Finans ve İhale Birimi’nin Sözleşme Makamı olduğu ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından yürütülen Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen “Yerel Yönetimlerde Seçilmiş ve Atanmış Kamu Görevlilerinin Etik Farkındalığının Artırılması için Teknik Destek Projesi” kapsamında yapılan çalıştay dün Ramada Plaza by Wyndham Otel’de başladı.

Yerelde seçilmiş ve atanmış kamu görevlilerinin etik farkındalığının artırılması, etik davranış kurallarının oluşturulması ve yolsuzluğun önlenmesi çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla Ocak 2019 tarihinde hayata geçirilen projeyle ilgili olarak Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı Köksal Toptan basın mensuplarını bilgilendirdi.

“Bu sorun tek tek hiçbirimizin sorunu değil, toplumun sorunu.”

Yerel yönetimlerin, devlet yönetiminde halka en yakın birimler olduğunu hatırlatan Toptan, yerel yönetimlerin halka ilişkisine değer katmak amacıyla her geçen gün önemi artan ‘kamuda etik’ konusunu paylaşmak, hatırlamalarını sağlamak için bu çalışmayı planladıklarını kaydetti. Toptan, yerine gidip, yerel yöneticilerle yüz yüze iletişim kurmayı doğru bir yöntem olarak düşündüklerini ve o nedenle Antalya’da bulunduklarını belirterek her yerde mutlaka valilerle ve belediye başkanlarıyla bu konuda konuşma imkanları bulduklarını, Antalya’da bu imkanı yakalayamadıklarını ifade ederek “Keşke olsaydı çünkü herkesin bu işin bir kenarından tutması gerekir. Bu sorun tek tek hiçbirimizin sorunu değil, toplumun sorunu” şeklinde konuştu.

 Yerel Yönetimlerin Etik Karnesi Zayıf

Kamuoyunun yerel yönetimlerle ilgili düşüncesini almak ve anlamak amacıyla proje çerçevesinde anketler yaptırdıklarını ifade eden Toptan; “Doğrusunu isterseniz içimizi ısıtmayan sonuçlarla karşılaştık. Vatandaşa soruluyor; ‘yerel yönetimlerde yolsuzluk olur mu? Çok büyük bir aranda ‘olur’ algısı var. Yüzde 99. ‘Kayırmacılık var mı?’ diye soruyoruz, yüzde 90’ı ‘evet var’ cevabını vermiş. ‘Bu sorunların düzeleceğine inanıyor musunuz?’ sorusuna verilen olumlu cevabın yüksekliği bizi ümitlendirmektedir.  O zaman hep beraber kamunun her yerinde yerleşik bulunan etik kurulların gayreti ile ama her şeyden önemlisi iradenin gerçek sahibi olan halkımızın bu işi takip etmesi ile sonuç alabileceğimizi düşünüyorum. Şu ana kadar çalıştaylar kapsamında 56 ile ulaşmış olduk. 81 ile ulaşmayı hedefliyoruz. Bu projeyi 2021 yılının başında bitirmiş olduğumuzda daha güzel bir Türkiye meydana gelecektir. Etik kuralları vatandaşımıza ne kadar iyi anlatırsak toplum adına o kadar iyi sonuçlar elde ederiz” dedi.

Avrupa Ülkelerine Etik Farkındalık Ziyaretleri Yapılıyor

Ülkemizde Avrupa standartlarında yolsuzlukla mücadeleye katkı sağlamayı amaçladıklarını belirten Toptan, proje kapsamında Avrupa Birliği üyesi ülkelerden konuya ilişkin en iyi ve en kötü örnekleri karşılaştırmalı olarak incelediklerini. Yerel yönetimlerde uygulanan iyi etik örneklerini yerinde incelemek amacıyla Almanya’nın Berlin kenti belediyesine çalışma ziyareti yaptıklarını, ikinci ziyaretlerinin de etik konusunda Avrupa’da 11. sırada olan İspanya’ya yapacaklarını açıkladı.

Bugüne kadar Kamu Görevlileri Etik Kurulu’na yapılan ihlal başvuruları başta olmak üzere şikâyet ve davaya konu edilmiş yerel yönetimlerde hizmet alımlarına yönelik etik ihlalleri örneklerini de incelediklerini kaydeden Toptan, yasadan kaynaklı boşlukların olduğunu fark ettiklerini bunların kapatılması konusunda da ilgili makamlara bilgi vereceklerini söyledi.

Etik Alanındaki Yasal Boşluklar Tespit Edilecek

Etik alanındaki yasal boşluklar tespit edilerek “ikincil mevzuat teklifi” veya “tavsiye belgesi” hazırlanacak. Proje kapsamında yapılacak çalıştaylarda, Cumhurbaşkanlığı Yerel Politikalar Kurulu, İçişleri Bakanlığı, Türkiye Belediyeler Birliği ve diğer paydaşlarla tartışılarak oluşturulacak ikincil mevzuat önerilerinin Kamu Görevlileri Etik Kurulunca yasalaşması için çalışma başlatılacak. Mevzuat teklifi/değişikliklerinin etkili bir şekilde uygulanmasına ilişkin uygulama mekanizmaları ve izleme stratejileri oluşturulacak.

Komşu iller de katıldı

Çalıştay kapsamında, yerel yönetimlerde etik değerlere yönelik hassas hizmet alanları ve etik dışı davranış örnekleri; yerel yönetimlerden ve diğer ilgili kurum/kuruluşlardan gelen katılımcılardan oluşan çalışma gruplarına, yerel yönetimlerin hizmet alanlarında etik davranış kuralları geliştirmelerine kaynak teşkil edecek şekilde projenin uzmanları tarafından interaktif olarak sunuldu.

Çalıştaya Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun yanı sıra; Antalya ve komşu iller Denizli, Burdur, Isparta, Karaman, Konya, Niğde, Aksaray’dan bazı belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, imar ve bütçe planlama komisyonları üyeleri, valiliklerdeki Etik Komisyon üyeleri, belediye meclislerindeki Etik Komisyon üyeleri, mesleki kuruluşlar, STK’lar ve Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü ve İller İdaresi Genel Müdürlüğünden uzmanlar katıldılar. Gaziantep, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir’de yapılan çalıştaylar Antalya’nın ardından Ankara’da son bulacak. Çalıştaylar kapsamında yerel yönetimlerdeki öncelikle imar, ruhsatlar, ihaleler, işe alım ve sosyal hizmet alanlarında şeffaflık, dürüstlük, hesap verebilirlik ve yüksek hizmet kalitesi gibi etik davranış kurallarının geliştirilmesi, teşvik edilmesi, yaygınlaştırılması ve benimsenmesi ile vatandaşın memnuniyetinin artırılması hedefleniyor.

Başkan Uysal’dan “Etik Farkındalık” Açıklaması

Çalıştayın açılışına Antalya’dan seçilmiş yerel yönetici olarak bir tek Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal katıldı.

Çalıştayın açılışı sonrası sorularımızı yanıtlayan Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal, etik farkındalığın kamu ve özel bütün toplumun seferberliği ile gelişebilecek bir konu olduğunu belirterek şunları söyledi: “Bunun örneğini İtalya’da gördük bütün yetkililer ve siyasiler aynı anda etik milad ilan ettiler. Yasaları da ona göre düzenlediler. Hukuk sistemini gözden geçirdiler. Sonrasında dünyadan oraya yatırım aktı. Yolsuzlukların önlenmesi önemli ancak etik, sadece yolsuzlukların önlenmesi değil, hukukun ve anayasal sistemin kurumsallaşması bunların hepsi bir bütün, kamunun de genel bir etiği var. Siz her tarafı politize ederseniz, bütün kurumları ve işleyişi, kamunun tutumunu tutarsız hale getirip diğer taraftan ‘herkes etik davransın’ derseniz tutarlı olmaz. Sistemi topyekün hukukun üstünlüğü ve etik üzerine kurmanız ve buna riayet etmeniz lazım. Siyasi etkilerden ve sübjektif yorumlardan da korumanız gerekir. O zaman toplumunuz kalkınır, yatırım çeker güven verir. Bütün dünyanın güvendiği bir ülke haline gelirsiniz.  Ciddiye alınırsınız. Ama sadece bir yönüyle etiği ele alıp; ‘kamu kaynaklarıyla ilgili farkındalık yaratalım deminin bir manası yok.  Elbette yine de önemli çalışmalar ancak tek başına başarılı olmaz.”

Etik farkındalık konusunu Muratpaşa Belediyesi özelinde de değerlendiren Uysal: “Türkiye’nin en kurumsal belediyelerinden biriyiz. Elektronik açık eksiltmeyle satın alma yaparız. Her şeyin kuralı ve sistemi vardır. Kendimizi, buralarda konuşmacı olarak görev alması gereken ya da kurumu incelenmesi gereken bir yerel yönetim olarak görüyoruz” dedi.