Mahfi Eğilmez; 2019 yılı şirketler için zor bir yıl olacak

“İlk çeyrekteki beklenti; büyüme yüzde 1,6, enflasyon yüzde 18, işsizlik yüzde 12 düzeyinde. Son çeyrek beklentisi eksi gelecek diye tahmin ediyorum. Enflasyonda düşme, işsizlikte artış bekleniyor. 2019 yılı şirketler için zor bir yıl olacak.

Seher Özen Karadeniz

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası’nda (ATSO) faaliyet gösteren Antalya Avrupa Birliği Bilgi Merkezi, 2019 yılı bölgesel etkinlikleri kapsamında Akra Barut Otel’de ‘Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Ekonomik Görünüm Toplantısını” gerçekleştirdi. Ekonomist Mahfi Eğilmez’in konuşmacı olarak katıldığı toplantının açılış konuşmasını ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin’in yaptı.

Ekonomide eksi büyüme ve enflasyonu birlikte yaşadığımız zor bir dönemden geçildiğini belirten ATSO Başkanı Çetin, 2019 yılının nasıl devam edeceğinin dünya ekonomisindeki gelişmelere de bağlı olduğunu söyledi. Dünya ekonomisinde yavaşlama olmasına rağmen dijital devrimin hızlanarak geliştiğine dikkat çeken Çetin; “Dünyada 5G teknolojisine hakimiyet kavgası yaşanıyor. Türkiye sağlıklı bir ekonomik büyüme ve ihracat performansı için dijital dönüşümü gerçekleştirmesi gerekiyor. Biz Antalya 4.0 projemizle Antalya’da bu sürece katkı yapmaya çalışıyoruz. Herkesin, çalışanların ve özellikle gençlerimizin dijital yetkinlik kazanması hayati bir konu haline gelmiştir” dedi.

Çetin; “ Güven tesisi için, finansman sorununa çözüm bulunmalıdır.”

“Ülke olarak dijital dönüşüm, eğitim reformu, yapısal reformları konuşmamız gerekirken biz patlıcan, biber fiyatlarına takıldık” diyen ATSO Başkanı Çetin, sorunlara doğru teşhis konulmasının ekonomide güven sağlanmasının temel koşulu olduğunun altını çizerken, döviz mevduatlarındaki artışın ekonomide halen bir güven sorunu olduğunu da gösterdiğini söyledi. Ekonomide son dönemde çoğunlukla kredi yapılandırma ve vergi indirimi önlemleri alındığını, bu önlemlerin Türk Lirasına güveni sağlamaya yetmediğini kaydeden Çetin; “Sonuç olarak, yapısal reformlar, tasarrufların artması, enflasyonun düşürülmesi, Merkez Bankası’nın kararlı durabilmesi, vergi reformu, dijital dönüşüm, eğitim reformu, hukuk reformu alanlarında kapsamlı bir programın uygulanması gereklidir” açıklamasında bulundu.

Eğilmez; “Türkiye’nin Kredi Notu Düşük”

Avrupa Birliği ve Türkiye ekonomisini değerlendiren Dr. Mahfi Eğilmez, dünya ekonomisinin yıllık –2017 yılı verilerine göre– 80 trilyonluk ekonomik büyüklüğü olduğunu belirterek bunun yüzde 24’ünün ABD, yüzde 18’nin AB, yüzde 15’nin Çin’e ait olduğunu bu tablodaki üretimin % 1, 07’lik kısmının ise Türkiye’den geldiğini söyledi. Bunun da 851 milyar dolara tekabül ettiğini kaydetti. Türkiye’nin dünya sıralamasındaki yerinde 18 yılda bir değişiklik olmadığını, 17. sıradaki yerimizi koruduğumuzu da ifade etti.

Türkiye’yi  Moodys, S&P ve Fitch, her üç değerlendirme kuruluşunun da yatırımlar için ‘süpekülatif’ olarak değerlendirdiğine dikkat çeken Eğilmez, riski yükseldiğinde tahvil faizlerinin de yükseldiğini kaydetti.  Eğilmez; “Ülkelerin para ve maliye politikaları vardır. Söz konusu Türkiye olduğunda bizim ona bir de ‘az konuşma politikası’ eklememiz gerekiyor. Konuştukça riski yükseltiyoruz. Böyle bir ortamda kar tahmini yapmak sağlıklı değil.  Hükümet yüzde 3 büyüyeceğimizi düşünürken, IMF yüzde 0,4 olarak öngördü. IMF Nisan’da daha düşük bir beklendi ortaya koyabilir. İlk çeyrekteki beklenti; büyüme yüzde 1,6, enflasyon yüzde 18, işsizlik yüzde 12 düzeyinde. Son çeyrek beklentisi eksi gelecek diye tahmin ediyorum. Enflasyonda düşme, işsizlikte artış bekleniyor. 2019 yılı şirketler için zor bir yıl olacak” dedi

“ Yapısal reformlar hukuk reformuyla başlamalı.”

Eğilmez, mitolojiden Kasandra’nın Laneti hikayesini anlatarak, “biz iktisatçılar üzerinde de böyle bir lanet var. Kimseyi yapısal reformlar yapmaya ikna edemiyoruz. İşler iyi giderken finansçılar dinlenir. İşler kötüye gidince de iktisatçıya sorarlar. İşte o gün benim günüm. O gün geldi. 22 yıldır yapısal reform diyorum. Hayat bizden ibaret değil. Yapısal reformlar hukuk reformuyla başlamalı, eğitim, siyasal  ve ekonomik reformlar yapılmalı ” dedi.  Türkiye’deki teşvik sisteminin A’dan Z’ye yanlış olduğunu belirten Eğilmez, herkese teşvik veren bir sistemin olamayacağını, teşviğin Kore’nin yaptığı gibi ürüne verilmesi gerektiğini söyledi.

“Sorunumuz üretim”

Gündemdeki tanzim satış konusuna da değinen Eğilmez “bizim sorunumuz üretim, tüketim değil. Yanlış teşhis, yanlış tedaviyi getiriyor. Bu işleri çok kurcalamamak lazım” dedi. Eğilmez, üretici fiyatlarıyla, tüketici fiyatlarının arasındaki enflasyonun çok açık olduğunu, üretimdeki maliyeti, tüketime yansıtamayanların da iflas ettiğini kaydetti. Eğilmez; “İnsanlarımız yabancı paraya geri döndü. Yapısal reformlarla onları tekrar TL’ye döndürmemiz lazım” dedi.

“Bu faizlerle kimse yatım yapmaz”

Gösterge faizlerinin yüzde 13’lerden, yüzde 27’lere çıktığını, ardından yüzde 18’lere gerileyince de sevinç yaratığını kaydeden Eğilmez, “Faizler çok yüksek, bıraksanız yüzde 30’lara çıkar. Bu faizlerle sadece yabancılar geliyor, sıcak para kazanıp gidiyor. Bu faizlerle kimse yatırım yapmaz. Üzülmeyin sıkılmayın bu topraklarda faiz hep yüksekti” diyerek, Hititlerin Asur’la yaptığı bir alışverişi  yüzde 130 faizle gerçekleştirdiğini aktararak, zor günlerin geçeceğini, ümitsizliğe de kapılmamak gerektiğini söyledi.

“Çin zor durumda”

Halihazırda Çin’deki bir krizden korkulduğunu kaydeden Eğilmez, ABD’nin işsizlik, AB’nin enflasyon, Türkiye’nin ise kur sorunu olduğunu kaydetti. ABD’nin yüzde 4’lük işsizlik  ve  yüzde 2’lik enflasyon hedefini tutturduğunu belirten Eğilmez, sanılanın aksine yüzde 0’lık enflasyonun ve yüzde 0’lık faizin ekonomiler için facia olduğunu, böyle bir ortamda insanların harcamayı kestiğini, bunun en iyi örneğinin Japon ekonomisi olduğuna söyledi.

Ekonomi politikasının evrensel olmadığına dikkat çeken Eğilmez, her ülkenin önceliklerinin farklı olduğunu söyledi. Ülkeler için ideal enflasyonun yüzde 2 olduğunu belirten Eğilmez, Euro bölgesinde enflasyonun bu oranda kaldığını ancak borçluluk oranlarının çok yüksek olduğuna dikkat çekti. Avrupa’da Brexit’in yarattığı sorunların sürdüğünü kaydeden Eğilmez, Brexit İngiltere için bir hataydı. İspanya’nın toparlandığını, Alman ekonomisinin de iyi gittiğini söyledi.

İngiltere’nin 2019 yılında da  Brexit’le ilgili sorunları yaşamaya devam edeceğini, ABD’de Trump’ın yine açıklamalarıyla türlü soruna neden olacağını belirten Eğilmez; “Trump ABD’de başlı başına bir problem kendini de yakıyor, dünyayı da yakıyor” dedi. FED’in 5. kez faiz arttırmasının gündemden düştüğünü kaydeden Eğilmez, bunun olması halinde dünyada likidite krizinin yaşanacağını söyledi. Euro bölgesinin kriz yaşaması halinde Türkiye’nin de bundan etkileneceğini, özellikle de dövizle iş yapan turizm sektörünün, ifade etti.

Eğilmez; “Çin zor durumda. Büyüme ve ihracatı düşüyor. Çin’de büyüme dış talebe bağlı, 2008’de küresel krizden etkilenmedi. Bu süreçte içeriye yatırım yaptı ancak satış yok. ABD’yle ticaret krizini çözemezse Çin’in durumu kötü, yaratıcı bir ekonomileri var ancak sıkıntıdalar, onların bu durumu dünyayı da etkiler” dedi. Toplantıda Dr. Mahfi Eğilmez, Avrupa Birliği ve Türkiye Ekonomisi’ni değerlendirirken, katılımcılardan gelen soruları da yanıtladı. Toplantıya ATSO üyeleri, Akdeniz ve Antalya Bilim Üniversitesi öğrencileri başta olmak üzere yaklaşık 500 kişi