Batı Akdeniz Fakirleşti

Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı İl Düzeyinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) rakamlarını, Burdur, Isparta, Antalya’nın yer aldığı Batı Akdeniz bölgesi için değerlendirdi. 2004-2017 döneminde Batı Akdeniz illerinin milli gelir içindeki paylarında ciddi kayıplar yaşandığını bildiren Çandır, “Antalya’nın 2004 yılındaki GSMH’daki payı yüzde 3.3’iken, 2017 yılında bu pay 2.9’a düşmüştür. Burdur daha büyük bir kayıp yaşamış, binde 3.4 olan payı 13 yılda binde 2.7’ye geriletmiştir. Isparta’nın ise binde 5.3 olan payı 2017 yılında binde 4.1 gerilemiştir” dedi. 14 yılda Türkiye ortalama değeri 4 basamak yükseltirken, Batı Akdeniz’in 1 basamak gerilediğini kaydeden Çandır, “2004 yılında yüzde 4.1’lik pay ile 6. sırada bulunuyorken 2017 yılında yüzde 3.6’lık pay ile 7. sıraya geriledik” dedi.

TARIMDAKİ KAYIP

2004-2017 döneminde Batı Akdeniz ekonomisinin sektörel paylarında değişimler olduğunu bildiren BAGEV Başkanı Ali Çandır, “2004 yılında tarım yüzde 14, sanayi yüzde 15 ve hizmetler yüzde 59’luk paylara sahipti. 2017 yılında tarım yüzde 9’a gerilerken, sanayi yüzde 18, hizmetler sektörü ise yüzde 62’ye yükseldi” dedi. TÜİK rakamlarına göre, tarım sektörü bölgede geçen 14 yıl içerisinde kan kaybetti. Tarım sektörünün GSMH’daki payının Antalya’da yüzde 12’den yüzde 7’ye, Isparta’da yüzde 21’den yüzde 15’e, Burdur’da yüzde 20’den yüzde 19’a gerilediğine dikkat çeken Çandır, “Sanayi sektörünün payı Antalya’da yüzde 15’ten yüzde 17’ye, Burdur’da yüzde 17’den yüzde 24’e, Isparta’da yüzde 12’den yüzde 19’a yükselmiş. Hizmetler sektörünün payı aynı dönemde Antalya’da yüzde 60’tan yüzde 64’e yükselirken, Burdur’da yüzde 51’den yüzde 46’ya düşmüş, Isparta’da ise yüzde 54 olarak sabit kalmış. Rakamlara göre her üç ilimizde de tarım sektörünün payı gerilemiş durumda” diye konuştu.

KİŞİ BAŞI GELİR ÜLKE ORTALAMASININ ALTINDA

BAGEV Başkanı Ali Çandır, Batı Akdeniz illerinin kişi başına gelir sıralamasını da değerlendirdi.  2004 yılında ülke ortalamasının 10 basamak üzerinde 5’inci sırada bulunan Antalya’nın 2017 yılında ortalamanın 2 basamak altına düşerek 13’üncü sıraya gerilediğini bildiren Çandır, aynı dönemde ortalamanın 2 basamak altında 17’nci sırada bulunan Burdur’un 2017’de ortalamanın 17 basamak altında 28’inci sırada yer alabildiğini kaydetti. Isparta’nın 2004 yılında ortalamanın 9 basamak altında 24’üncü sırada yer alırken 2017 yılında 35’inci sıraya gerilediğine dikkat çekti. Çandır “14 yıllık dönemde Antalya 8, Burdur ve Isparta ise 11’er basamak gerilemiştir. Oysaki bu dönemde ülkemizin ortalama kişi başına geliri 4 basamak yükselmiştir. 2004 yılında İzmir, Bolu, Bursa, Eskişehir, Yalova, Bilecik ve Kırklareli’nin üzerinde yer alan Antalya, 2017’de tüm bu illerin gerisinde kalmıştır. Rakamlara göre, bölgeler arası ve iller arası rekabet performansında hem bölgemiz hem de her üç ilimiz iyi bir sınav verememiştir. 14 yıl bizler için kayıp bir dönem olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.

BÜYÜME PERFORMANSI ÜLKENİN ALTINDA

Batı Akdeniz’in 2009-2017 dönemindeki büyüme performansının da Türkiye ortalamasının gerisinde kaldığını kaydeden Çandır, bu dönemde ülke ekonomisi yüzde 70 büyürken, bölge ekonomisinin yüzde 49 büyüdüğüne dikkat çekti. Çandır, aynı dönemde Antalya ekonomisi yüzde 51, Burdur ekonomisi yüzde 37 ve Isparta ekonomisinin ise yüzde 41 büyüdüğünü bildirirken, “Antalya, bölgemiz büyümesini yükseltirken, Budur ve Isparta düşürücü bir etki yaratmıştır” dedi.

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ 

Çandır, yatırım teşvik sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirtirken, bölgesel teşvik sınıflandırılmasının güncellenmesini istedi. Ülke milli gelirinin ilk yüzde 50’sini oluşturan iller ve diğer dilimi oluşturan illerin 6 bölgede sınıflandırıldığında Antalya’nın 2’nci bölgede, Isparta’nın 5’inci, Burdur’un 6’ncı bölgede yer aldığını bildiren Çandır, “Yatırım teşvik sistemi bakımından bu sınıflandırmanın daha gerçekçi ve güncel olduğunu düşünmekteyiz” dedi.