Startup Nedir? Girişimcilik Ekosistemi İçinde ‘Parlamak’ İçin İpuçları
|Bir ‘startup’ın hayata geçirilmesi için nelere dikkat edilmeli, neleri yapmaktan kaçınmalı? Hangi araç ve uygulamalardan yararlanmalı? Türkiye’de ve dünyada girişimcilik ekosistemi nasıl işliyor? İşte A’dan Z’ye startup rehberi.
İlk olarak ABD’de kullanılan startup terimi, Türkçede genellikle ‘yeni girişim’ olarak adlandırılıyor. Türkiye’de 2010 yılından bu yana startup terimi ve internet girişimciliğini sıkça duyuyoruz. Bundan yedi yıl önce e-ticaret ve özel alışveriş siteleri yükselişe geçse de çoğu ne yazık ki battı ve bu durum, ABD dahil, tüm dünyada aynı… ‘Batış’ın ana nedeni; pazarın o ürüne ihtiyacı olmaması. Eğer bir ürün kar ettiyse, bir anda aynı alana yatırım yapan girişimcilerin sayısı artıyor; bu da acımasız bir rekabete yol açıyor. Öte yandan doğru iş modeli, iyi bir ekip ve ortak bulunamazsa, pazar ile müşteri doğru analiz edilmezse startup’ın fazla da bir ömrü olmayacağı kesin.
Nasıl Bir Başlangıç Yapmalı?
Peki başarılı olmak için nasıl bir başlangıç yapılmalı, nasıl bir plan doğrultusunda ilerlemeli? Bütçe sınırlı ise hangi uygulamalar ve araçlardan yararlanmalı? Startup kuran girişimcilerden yatırımcılara, onları bir araya getiren platformlardan melek yatırımcı ağlara ve devlet desteklerine ‘girişimcilik ekosistemi’nde çark nasıl dönüyor?
Bir ürününüz var ama dünyada sayısız benzeri olabilir, öyle değil mi? Dolayısıyla o ürünün ‘özgün’ ya da ‘mükemmel’ olması şart değil. Bir hazırlık aşaması planlayın; e-posta toplamak, bazı ön testler yapmak gibi. Pazarlama ve PR yani halkla ilişkiler çalışmaları, sonradan düşüneceğiniz bir adım. Şunu aklınızdan çıkarmayın: Siz zaten başlı başına bir markasınız! Her zaman ‘insan’, makinelerden önce gelir ve önemlidir. Kişisel markanızla yola çıkıyorsunuz, unutmamanız gereken en önemli maddelerden biri.
Sosyal Medyayı Etkin Bir Şekilde Kullanın
Sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanın. Kampanyalarınızın devamlılığı olmalı. Hedef kitlenize ulaşmanız için de doğru bir platformu belirlemeniz önemli. Twitter mı, Instagram mı yoksa Facebook mu? Ya da hepsi ama doğru zamanlarda, doğru paylaşımlar yaparsanız ilerleyebilirsiniz. Örneğin, B2B iş modelinde doğru sosyal medya platformları Twitter ve LinkedIn’dir. Eğer ulaşmak istediğiniz kitle tüketicilerden oluşuyor ise Facebook doğru bir adres. Sonuçlarını da ölçün, geri dönüşümün altın değerinde olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Pablo’yu duydunuz mu? Sosyal medya yönetimi yaparken kullanacağınız görselleri düzenlemek için yararlanabileceğiniz bir uygulama. Paint’e iyi bir alternatif…
Zamanı çok iyi kullanın, sosyal medyaya çok fazla zaman harcarken ürününüzü geliştirmeyi ihmal edebilirsiniz, aman dikkat! Planlama yaparken önceliklerinizi her zaman gözden geçirin. Mail’lerle de boğulmayın. Mail trafiğinizi düzenlemek için yararlanabileceğiniz bir uygulama; Sortd. Böylelikle karışıklığı önleyip zaman kazanabilirsiniz. SaneBox da elektronik postaları düzenlemek için kullanılabilecek araçlar arasında. Inc.com; startup’lar için tavsiye ediyor.
Bir blog açın. Burada ‘içerik’in hayati önemi ortaya çıkıyor. Net, laf kalabalığı olmayan metinler, hatta SEO uyumlu yazılar seçin. Gerekirse profesyonel destek alın, içerik konusunda uzman olan ‘startup’lar ile işbirliğine gidin.
Google Analytics, Optimizely, Hotjar
İşlerinizi kolaylaştıracak, pek çok konuda size zaman kazandıracak araç ve uygulamalardan da yararlanın. Hedef kitleniz hangi seçenekleri tercih ediyor, nasıl bir pazarlama taktiği uygularsanız başarılı olabilirsiniz? Bu konuda Optimizely gibi araçları kullanarak A/B testini deneyebilirsiniz. Google Analytics, Hotjar, Optimizely gibi ‘web analytics tool’ları yani araçlarını kullanın ya da profesyonel destek alın. Ücretli arama (Paid Search) de yadsınmaması gereken araştırma araçlarından. Talebi test edin, mevcut olmayan ürünleri de tanıtın.
Eğer bütçeniz kısıtlıysa ücretsiz araçların yararını göreceksiniz. Ekibinizle iletişiminizi hızlı bir şekilde sağlamak için Slack, ücretsiz video konferansı yapmak için Appear.in uygulamalarını deneyebilirsiniz.
İnternet siteniz sizi ne kadar yansıtıyor? Karışık mı düzenli mi? Tasarım için Canva, Fancy Footage Club, Invision adlı uygulamaları kullanabilirsiniz. Uzman olmanız da şart değil. Kullanıcı ara yüzü ve sayfaları, bu uygulamalar sayesinde tasarlamak mümkün.
Yapıcı Olmayan Eleştirilerle Yılmayın!
Gelelim işin pazarlamasına… Öncelikle olumsuz, yapıcı olmayan eleştiriler her zaman olacak, asla yılmayın. Ekibinizi doğru yönetin. Yaratıcı ekip neler yapıyor? Analitik ekip ve kreatif ekip uyumlu bir şekilde çalışıyor mu? Kampanyanızın sonuçlarını test edin, bunun için yine ‘web analytics tool’lardan yani araçlardan yararlanın. Sonuçlara göre taktik değiştirin ya da uyguladığınız taktik başarılı olduysa, geliştirerek yol alın. Kötü yorumlara ya da aksiliklere karşı hazırlıklı olun. Herhangi bir aksilik karşısında nasıl bir tutum belirleyeceğinizi önceden planlayın. Bu, özellikle sosyal medya için hayati bir önem taşıyor. Kötü giden bir süreci, sosyal medya sayesinde olumluya çevirmek ya da komple batırmak da mümkün! Hatalarınızdan ders alın.
BoardManagement, Pipedrive, Score
Inc.com’un 2016’da bir startup için en gerekli ‘araç’lar listesine göz gezdirmekte de yarar var.
BoardManagement.com, listenin ilk sırasında yer alıyor. BoardManagement.com, bir şirketin yönetim kurulu üyeleri için toplantı planlama, tutanakların depolanması, iletişim bilgilerinin düzenlenmesi, dosyaların kaydedilmesi ve paylaşılması gibi konular için güvenli bir ortam sağlıyor. Pipedrive, satışların tahmini için basit, görsel bir ‘boru hattı’ oluştururken ekiplerin potansiyel satışları takip etmesine yardımcı oluyor. Google Docs (Google Dokümanlar), iş ortakları ve müşterilerle bilgi-belge alışverişinde güvenilir bir ortam sunarken Intercom; startup’ların sohbet, pazarlama, geri bildirim ve destek ile güçlenmesini sağlayan bir platform olarak dikkat çekiyor. Edgar, sosyal medya profil güncellemelerinin yönetilmesini kolaylaştırırken Score, mentorlardan tavsiye almak isteyenlere yol gösteriyor.
Nerede Bu Melek Yatırımcılar?
Eğer bir startup için yola çıktıysanız, melek yatırımcıları da düşünmüş olmalısınız. Kurumsal kimliğiniz, web siteniz, kartvizitiniz, logonuz hazır olmalı. Tüm masraf kalemlerini tek tek hesaplamış olarak melek yatırımcının karşısına çıkmalısınız. B veya C planı da oluşturun çünkü her şey yolunda gözükürken ülke şartları gibi sizin elinizde olmayan koşullar karşısında da hazırlıklı olmalısınız. Melek yatırımcıya farklı senaryolar sunun. Şeffaflık ve güven ilişkisini de ekleyelim, zaten her iş kolu için gerekli değil mi?
Türkiye’deki belli başlı Melek Yatırım Ağları ve Melek Yatırımcılara gelince… 2011 yılından bu yana
Hızlı Çeviri, Flowerbox, Butigo, Joy Foodz gibi pek çok girişime finansman ve danışmanlık desteği veren Galata Business Angels melek yatırımcı ağı; Mynet, Airties, Gittigidiyor, Yemeksepeti, Markafoni, Pozitron, Vepa Grup, ReklamZ, DBI, 41-29 gibi büyük girişimlerin kurucularından oluşuyor. Burak Büyükdemir’in kurduğu E-tohum platformu; Cem Boyner, Murat Ülker ve Güler Sabancı’nın da üyesi olduğu Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği tarafından 2014’te kurulan BÜMED Business Angels; Istanbul Startup Angels da belli başlı melek yatırımcı ağlarından.
Ayrıca AngelList, Fundica, Kickstarter, Indiegogo gibi uygulamalarla dünyaca ünlü fon bulma sitelerine, girişimciler ile iş arayanlara ulaşmak da mümkün. Melek yatırımcılar dışında KOSGEB gibi kurumlardan hibe ve kredi alabilir, Kickstarter gibi fon platformlarına girerek hem işinize kaynak sağlayabilir hem de tanıtımınızı yapabilirsiniz.
TEB Özel Melek Yatırım Platformu
Türkiye’de ilk kez hayata geçirilen TEB Özel Melek Yatırım Platformu; melek yatırım yapmak isteyen, varlık sahibi, yenilikçi, farklı alternatifleri yatırım alanında değerlendirmeye açık bireyleri girişimlerle bir araya getirmeyi amaçlayan bir platform. Melek Yatırımcılar için yönetmelikten vergi ve hukuk gibi alanlara birçok konuda danışmanlık sağlıyor. Üstelik sadece Türkiye sınırları içinde değil. Yurt dışında da melek yatırım statüsünde yatırım yapılabilecek projeleri müşterilerinin görüşüne sunuyor; tecrübeli yatırımcılar ile tanışıp deneyimlerini paylaşabilecekleri bir platform ortaya koyuyor.
Kaynak:
http://www.blogteb.com/startup-nedir-girisimcilik-ekosistemi-icinde-parlamak-icin-ipuclari/