Türkiye’de Artık Ucuza Bir Şey Yok

ANSİAD 15. Olağan Toplantısı’nın konuğu olan Hakan Güldağ ve Vahap Munyar, 2022 beklentileri üzerine ANSİAD ile bir araya geldi. Türkiye’de gıda, doğalgaz ve gübrede büyük bir artış olacağına işaret eden Hakan Güldağ, “Artık ucuza bir şey yok” dedi.

Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) 2021 faaliyet yılı 15. Olağan Toplantısı, ‘2022’de Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler’ konusunda ANSİAD Yüksek Danışma Kurulu Başkanı & TÜRKONFED Başkan Yardımcısı, Koppert Biyolojik Mücadele ve Polinasyon A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ali Eroğlu moderasyonunda gerçekleştirildi. Akra Hotel’de yapılan toplantıya, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca, Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, Batı Akdeniz Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (BAKSİFED) Başkanı Abdullah Erdoğan, Antalya Organize Sanayici İş İnsanları Derneği (OSİAD) Başkanı Erdal Kılıç, Isparta Girişimci ve Sanayici İş İnsanları Derneği (IGSİAD)  Başkanı Dilek Özdemir, ANSİAD üyesi iş insanları ve çok sayıda misafir katıldı. Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren ANSİAD Başkanı Akın Akıncı, 2019 yılında başlayan pandemi sürecinin toplumsal ve ekonomik anlamda ciddi kayıplar yaşattığını belirterek, “Bu süreçte küresel ve ulusal ölçüde alışılmışın ötesinde çok çalkantılı bir dönem geçirdiğimizi ve halen bu sürecin kendini hissettirdiğini de söyleyebiliriz. Aslında böyle dönemlerde rotayı doğru çizmek anlamında her alanda sakin ama derin tartışmalara ihtiyaç vardır” dedi. 2021 yılının zorluklarına işaret eden Akıncı, “Ne yazık ki 2021 yılını bitirmekte olduğumuz bu günlerde bunlardan bahsetmek bir yana, büyümedeki yavaşlama, artan işsizlik oranları, piyasalardaki dalgalanmalar ve devam eden belirsizlik iş dünyamızın karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlar olarak karşımızda durmaktadır” diye konuştu.

EROZYONA UĞRATMA LÜKSÜMÜZ YOK

Pandeminin getirdiği zorluklar neticesinden daha güçlü bir Türkiye için çalışmak zorunda olduklarının altını çizen Başkan Akıncı, “Güçlü bir Türkiye ve piyasa ekonomisi için güçlü ve şeffaf kurumlara, tarafsız ve hızlı çalışan bir hukuk sistemine, hukukun üstünlüğüne, hak ve özgürlüklerin korunmasına, adil bir vergi düzenine ve kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye ihtiyaç vardır” dedi.  Türkiye’nin sahip olduğu yüksek potansiyeli ortaya çıkaracak bir planlama ve iş birliği ile el ele verilmesi gerektiğinin altını çizen Başkan Akıncı, “Her zamankinden daha fazla gelişme, büyüme ve başarı hikayeleri yazma günüdür. Bu değerleri kaybetme ve erozyona uğratma lüksümüz yok” diye konuştu.

KURUMLAR DİKKATE ALINMALI

Türkiye ekonomisinin geleceği açısından uzun vadeli bir bakış açısıyla değerlendirilmesi gerektiğini kaydeden Başkan Akıncı sözlerini şöyle sürdürdü; “Ekonomide teknik uzmanlık konularının siyasi taraftarlık, cepheleşme ve gerilim aracı olmaktan çıkarılmasını, ANSİAD, BAKSİFED ve TÜRKONFED gibi siyasetin dışında olan, bağımsızlıklarını yıllar boyunca kanıtlamış ve önceki yıllarda bir çok projede hükümetle veya bakanlıklarla iş birliği yapmış olan saygın kuruluşların düşüncelerine saygı gösterilmesini ve dikkate alınmasını tüm ilgililerden bekleme hakkımız olduğunu düşünmekteyim.” Ülkenin uzun süredir faiz, döviz ve enflasyon kısır döngüsü içerisinde olduğuna işaret eden Başkan Akıncı, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz indirimleri piyasa faizinin artmasına neden olmuş, döviz kurlarını ve enflasyonu beklenmedik noktalara getirmiştir. Şirketler girdi maliyetlerinin artışına karşı sermayelerini korumak için, halk ise gelirini enflasyondan korumak için girdi ve mal almak ya da döviz ve altın gibi araçlara sığınmak zorunda kaldı” dedi.  Hükümetin aldığı önlemlerin sürdürülebilirliği konusunun kısa vadede ortaya çıkacağını dile getiren Başkan Akın Akıncı, “Hep birlikte yaşayıp göreceğiz. Her şeye rağmen Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı yolunda yeni bir yıla girerken hepimiz umudumuzu ve demokratik laik, çağdaş, ekonomisi güçlü bir Türkiye arzusu heyecanımızı yüksek tutmalıyız” dedi.

YAPACAK ÇOK ŞEY VAR

Mustafa Kemal Atatürk’ün sözlerine işaret eden Başkan Akıncı, sözlerini şöyle sürdürdü; “Hepimizin bu yolda ayrı ayrı yapacağı çok şey var. Ancak ortak bir anlayışla yapacağımız bir şey var ki, o da aklını ve vicdanını başkasına ipotek etmeyen ‘Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür’ nesiller yetiştirmektir. Bu da ancak Atamızın bize armağan ettiği cumhuriyet ve onu besleyecek olan demokrasimize sahip çıkmakla olacaktır. Bu duygu ve düşüncelerimle sizlere ve ailelerinize sağlıklı, mutlu ve huzurlu yeni bir yıl diler, şahsım ve yönetim kurulu üyesi arkadaşlarım adına saygılar sunarım.”

BUSİNESS UÇUÇLAR DÜŞTÜ, BİLET FİYATLARI YÜKSELDİ

2022 yılında Dünya ve Türkiye’de beklentilerin pandemi öncelikli olduğunu dile getiren Dünya Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, “Antiviral ilaçların devreye girmesi ve aşılamanın artmasıyla beraber pandemiden epidemiye dönüşmesi bekleniyor. Baktığımızda bu, turizm açısından iyi bir haber” diye konuştu. Sıfır covid toleransı gösteren ülkeler dışında bir hareketlilik yaşanacağına dikkati çeken Güldağ, “Bütün dünyada iş seyahatleri yüzde 50 düştü. 2022 yılında uçak bileti fiyatlarının yükselmesi gibi bir beklenti var. Çünkü business class yolcuları seyahat etmek yerine online toplantılar gerçekleştiriyor, biliyorsunuz ki business bölümü uçağın önemli bir masrafını üstleniyordu” dedi. Enerji ve petrol fiyatlarının ulaşım konusunda ciddi artışlara neden olduğuna işaret eden Güldağ, “Covid her şeyi çok değiştirdi, bütün rekabet ortamını da değiştiriyor. Kur, faiz oynaklıkları gelip geçici ancak fiyatlar kalıcı şekilleniyor” diye konuştu. Farklı olmanın yetmediği iyi olmanın gerektiğini kaydeden Güldağ, “Artık mikrofon kamera firmaların elinde değil, herkesin elinde ve herkes tarihin öznesi, herkes tarihe not düşmeye başladı. Bu süreçte iyi olmak farklı olmaktan daha önemli bir hale geliyor. Çalışanlarınla, tedarikçinle, bayilerinle iyi geçinmek ve iyi olmak zorundasınız. Yoksa bir anda sizin markanızı ve çalışmanızı aşağıya çekebilecek bir ortam var şu anda. Her bilgi her an çok hızlı bir biçimde yayılabilir” dedi.

GIDA ve DOĞALGAZ FİYATLARI ARTACAK

Enflasyonun pandemiden sonra Dünya’nın en önemli sorunu olduğunu dile getiren Güldağ, “ABD’de son 40 yılın çekirdek enflasyonu dahil olmak üzere en yüksek seviyeye geldi. Yüzde 7 seviyesinde olan enflasyon aşağıya inecek gibi de görünmüyor” diye konuştu. FED’in tavrının çok önemli olduğunu kaydeden Güldağ, sözlerini şöyle sürdürdü; “Özellikle gıda ve enerji tarafından gelen itici güçle ve baskılarla dünyada da yukarıda kalacak. Gıda fiyatları zaten 5 yıldır sürekli yükseliyor, enerji de buna katıldı. Şimdi Avrupa’da görüyoruz bin metreküp doğalgaz fiyatı bundan 2 sene kadar önce 170 -180 dolar civarındaydı şu anda 2 bin dolarlar civarında. Müthiş bir artış var orada. Jeopolitik gerilimlere de sebep oluyor, ABD mesela ben size LNG satayım bu dertleriniz hafiflesin diyor Avrupalılara göre LNG çok sürdürülebilir bir iş değil, Rusya da benimle uzun vadeli sözleşmeler yapmanız lazım diye bastırıyor, o zaman size istediğiniz kadar gazı veririm diyor, Avrupa’da buna çok yanaşmamaya çalışıyor. Çok ciddi bir dalgalanma var. Kışın biraz sert geçeceği beklentileriyle beraber fiyat konusunun bir süre daha bu şekilde devam edeceği söylenebilir.”

TÜRKİYE AB’YE GÖRE UCUZ DOĞALGAZ KULLANIYOR

Avrupa’da yaşanan doğalgaz sorununun Türkiye’ye henüz yansımadığını dile getiren Güldağ, “Biz AB’ye göre çok ucuz doğalgaz kullanıyoruz. Konutlarda kullandığımız doğalgaz 120 Dolar, sanayicinin kullandığı 280-230 Dolar civarında. Şimdi biz baya ucuz kaldık ama kontratlarımız bitiyor, biteceği için maalesef spottan da almaya başladık bu sürdürülebilir değil, enflasyonu yukarı çıkaracak bir konu olacak” dedi. Gübre fiyatlarında da büyük artış beklentileri olduğunu kaydeden Güldağ, “Doğalgaz aynı zamanda gübrenin de bir numaralı ham maddesi olduğu için bütün dünyada gübre fiyatları da yükseldi. Türkiye’de müthiş yüksek zaten, yüzde 92 ithalata bağlı gübre fiyatları ve Anadolu’da gübre atamayan çiftçiler söz konusu, bu gıda fiyatlarında da çok büyük artış demek. Çok çabuk değişen bir ortam, artık ucuza hiçbir şey yok” diye konuştu.

SABRETSELERDİ FAİZ İNECEKTİ

Kur politikasına değinen Vahap Munyar, “Merkez Bankası Başkanı sabretseydi 2 aya kadar enflasyonla beraber faiz inmeye başlardı ama çok siyasi bir kararla, artık faiz haram diye düşündükleri için, faizi çok ciddi bir şekilde aşağıya doğru bastırdılar. Bütün dünyanın tersine yanlış adımlarla” dedi. Faizin günah ya da haram olması konusunda enflasyonun da bu duruma dahil olması gerektiğinin altını çizen Munyar, “Enflasyon ile de aynı şekilde insanları yüksek fiyatlarla soyuyor, halkın cebindekini değersizleştiriyorsunuz. Dolayısıyla burada bir ikilem yaşadı Türkiye, faizi indiriyorum diye bir hava yaratıyorsunuz ama aslında faiz yükseliyor” diye konuştu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın gösterge faizi olarak 14 baz puan açıklamasına değinen Munyar, “Öbür taraftan Hazine ve Maliye Bakanlığı 23-24 ile borçlanıyor. Ne oldu? Siz bankalara verirsiniz parayı 4 ile banka gider Hazineye satar ve parasını kazanır, çark döner” dedi. Ekonominin bütün dengelerinin bozulduğuna işaret eden Munyar, “Maalesef şu anda onu yaşıyoruz. Enflasyon 38’lere çıkarsa çıkması çok kolay oluyor da düşmesi maalesef çok zor. Kriz yaşıyoruz diyoruz, bence henüz kriz aşamasına girmedik. 2001 ve 1994 krizleri gibi bir krizde değiliz” diye konuştu.

PANDEMİ DÖNEMİ TÜRKİYE İÇİN ŞANS OLDU Pandemi süresinden tedarik zincirlerinin Dünyanın en bütün tedarik sağlayıcısı Çin’den Türkiye’ye kaydığını kaydeden Munyar, “Tekstilden hazır giyime ve makineye kadar birçok sektörde ciddi anlamda üretim yapıyorlar. Yüzde 80-90 oranında kapasite kullanımı söz konusu. Bu şansımız var ancak bu şansı da para piyasalarında kendi yarattığımız sancıyla, sıkıntıyla engellemeye devam ediyoruz ve bunu hala devam ettiriyoruz” dedi. Türkiye’de bir miktar frene basılmış gibi göründüğünü belirten Munyar, “Bu noktada alınan kur garantili mevduat kararıyla bir miktar kanamayı durdurduk ancak uzun vadeli devam edecek mi hep birlikte göreceğiz” diye konuştu.